Gà Peru – tên tiếng anh peruvian gamefowl hay Peruvian Navajeros – có nguồn gốc xuất sứ từ cộng hòa Peru, một quốc gia tại tây bộ Nam Mỹ, khu vực có các quốc gia nổi tiếng về bóng đá như Brasil, Argentina, Chile….Gà đá Peru là một giống gà đã có từ thời kỳ đầu của trò chơi đá gà trên thế giới, có niên đại từ những năm 1600 hoặc có thể xa hơn. Gà Peru nổi tiếng là dòng gà đá nhanh, mạnh, sức bền tốt và đá rất lỳ, đá đến chết nên chúng đã được các nhà lai tạo gà trên khắp thế giới muốn sở hữu và lai tạo với các dòng gà bản địa khác. Các dòng gà lai Peru hiện nay chủ yếu được lai tạo với gà Phương Đông và gà chọi Tây Ban Nha. Các giống gà Phương Đông chủ yếu được lai tạo là Shamos, Malay, và Asil. Gà Peru bản địa luôn có màu đỏ nâu, nhưng các dòng gà lai Peru thì màu đỏ tươi hơn.
√ Một số dòng máy ấp trứng bán chạy nhất hiện nay với giá thành rất phù hợp
Tại Peru, trò chơi đá gà diễn ra rất thường xuyên trên khắp đất nước và có thể nói nó phổ biến như các môn bóng chày hay bóng đá ở Mỹ, tuy nhiên giống gà này chỉ phù hợp với sử dụng cựa dao được lắp vào chân gà. Những người chăn nuôi gà đã cố gắng lai tạo các dòng gà peru khác nhau để tạo ra được những chiến binh dũng cảm, ga dạ, tốc độ nhanh, sức mạnh tốt và điều quan trọng là sức chịu đựng. Gà Peru được đưa ra đấu trường sau 4 -5 tháng nên chúng được tách ra sớm trong quá trình chăn nuôi,và tránh tuyệt đối để giao phối cận huyết vì như thế sẽ làm gà yếu dần, không còn sức chiến đấu tốt. Có thể nói gà Peru là biểu tượng về sự dũng cảm, là sự biểu trưng của đất nước Peru.
Đặc điểm nhận dạng gà Peru
Phần đặc điểm nhận dạng gà Peru tôi thấy trên trang facebook: Gà đá tây ninh đã miêu tả khá đầy đủ nên tôi sẽ trích dẫn lại để các bạn tham khảo (có bổ xung thêm thông tin để các bạn hiểu rõ hơn).
Thân hình gà Peru chia làm 3 phần rõ ràng, cụ thể như sau:
Phần đầu gà Peru: đầu to, mòng lá hoặc dâu đổ, mắt đen nháy, mỏ dài và đen, đầu mỏ trắng, lông bờm cũng vừa phải, không quá phủ phê như gà mỹ. Gà con thường lông đen thui ( không phải hoàn toàn tất cả đều màu đen), đến khi trưởng thành trổ mã thì thay đổi thành màu que hoặc điều xanh ( đó là chưa kể peru chuối, nhạn, cú… vì peru màu nào cũng có).
(Gà Peru – hình 1)
(Gà Mỹ – hình 2)
Phần thân gà Peru : thân hình gọn gàng, đặc biệt cầm rất chắc tay, nhiều người lầm tưởng gà peru thịt đen, nhưng thật sự không phải như vậy, gà peru thịt đỏ nâu, ngay từ gà con 3 ngày tuổi đã thấy thịt rất chắc và mạnh khỏe. Lông mã cũng vừa phải, không quá phủ như gà mỹ. Điểm khác biệt dễ nhận thấy là gà Peru khá cao, chân 2 đoạn rõ ràng, vảy thì không bàn tới, vì chơi gà peru và gà mỹ ít người xem vảy, 2 ngón chân giữa lúc nhỏ thì trắng, lớn lên thì song bạch đầu chỉ. Lườn dài đến hậu môn, dài nhất trong các dòng gà, cầm rất đặc gà. Lưng có thể gù hoặc hơi gù.
Phần đuôi gà Peru : Bản đuôi vừa phải, đuôi cờ khoảng 3 cọng, đuôi bản khoảng 8 cọng. Ba cọng đuôi cờ khá mỏng, không quá dài (xem hình 1).
Gà peru ngay từ nhỏ đã cầm rất chắc tay, lớn nhanh và đặc biệt rất khỏe mạnh, không cần nhiều thuốc thang, hầu như trong quá trình nuôi ít thấy gà peru bị chết vặt, trong khi gà mỹ gà phi thì yếu hơn. Gà peru đá rất tốc độ, bo cực lớn, chịu đòn giỏi không cần phải sử dụng thuốc lỳ chống ói. Không ít khi thấy gà peru chồng 2,3 độ liền. Gà Peru là truyền thống của đất nước Peru tại Nam Mỹ này, Ở Mỹ và tại Peru, người ta đá cựa dao, nhưng Việt Kiều, và một số nước Châu Á ít sử dụng cựa dao để gà đá có thể được sử dụng nhiều lần.
Gà Peru đã phát triển trong nước như thế nào ?
Hiện nay có rất nhiều ý kiến về nguồn gốc và sự phát triển của gà Peru tại Việt Nam, chúng bắt nguồn từ đâu và từ bao giờ thì cũng không có ai trả lời chính xác được. Khi nói đến gà Peru thì mọi người thường nghĩ rằng chúng được mang trực tiếp từ đất nước Peru về Việt Nam, tuy nhiên điều này là không đúng. Theo tìm hiểu trên các trang web nước ngoài về gà Peru thì chúng được lai tạo nhiều nhất tại Mỹ. Qua thời gian giống gà lai Peru được những Việt Kiều trực tiếp mang về Việt Nam hoặc gửi qua đường máy bay về cho người thân trong nước nhờ mua. Gà Peru tại Mỹ bán ra hầu như đều là gà lai, tuy nhiên chúng vẫn giữ được phần lớn các đặc tính của gà peru nguyên bản đồng thời cũng có thêm một số đặc tính tốt của các giống gà khác nữa. Việc nhập khẩu gà Peru trực tiếp từ đất nước Peru là rất khó vì đây chính là thứ gà có thể nói là tốt nhất thế giới, ở Peru thường xuyên diễn ra các giải đá gà cấp quốc gia và cả quốc tế với giải thưởng rất lớn nên việc giống gà của họ bị đưa ra nước ngoài là điều họ không hề muốn, chính vì vậy mà không phải ai thích nhập gà từ Peru là được. Tuy nhiên giống gà này vẫn được đưa ra nước ngoài bằng các con đường khác nhau, có thể chính thống, có thể nhập lậu và phổ biến nhất vẫn là nhập trứng lậu từ Peru để có thể ấp nở ở một nơi khác.
Nhập gà từ Mỹ dễ dàng hơn rất nhiều nên hầu như các dòng gà Peru ở Việt Nam hiện nay đều nhập từ Mỹ về, vậy nên gà Peru tại Việt Nam hiện nay đều là gà lai, chỉ là lai ít hay lai nhiều mà thôi. Hiện nay gà Peru và gà Mỹ được nuôi rất phổ biến trong khu vực miền nam nên đôi lúc người nuôi cũng khó phân biệt được gà mình đang nuôi là giống gà nào nếu ham mua gà rẻ tiền hoặc mua gà lúc nhỏ thì rất khó chọn con giống tốt. Vì vậy nên mua gà peru ở những trại uy tín để đảm bảo chất lượng tốt nhất có thể và đương nhiên giá cũng chát hơn.
Lai tạo gà Peru với các dòng gà khác
Có thể nói rằng khía cạnh lai tạo gà Peru là phần kiến thức rộng lớn nhất mà người nuôi cần tìm hiểu về gà Peru trên thế giới. Khái niệm gà Peru (nói ngắn gọn như vậy cho dễ hiểu) lại không có một định nghĩa hay khẳng định nào chắc chắn về nguồn gốc của chúng, không có ai có thể khẳng định được đâu là gà Peru chính hiệu. Các trang tài liệu uy tín trên thế giới đã có những quan điểm chung giống nhau về nguồn gốc của gà Peru rằng chúng là sự pha trộn giữa gà chọi Pháp, Bỉ, Tây Ban Nha, Malay và gà rừng (Bankiva) nhưng không được thiết lập thành một dòng giống nào cả, chúng được gọi chung là Peruvian Navajeros. Ở Peru mọi người tin rằng hình thức lai cận huyết sẽ làm giảm sức mạnh của gà, chỉ có pha trộn với các dòng khác mới giúp chúng mạnh mẽ hơn. Chính vì điều này mà gà Peru có rất nhiều loại, mỗi một nhà lai tạo lại có những quan điểm riêng về gà peru nên trong thực tế các dòng gà peru của các nhà lai tạo khác nhau thì sẽ trông khác nhau. Ai cũng có những quan điểm riêng của mình nên trên thế giới hiện nay không gọi tên chung là gà peru mà gọi tên gà peru kèm theo tên nhà lai tạo của chúng.
Ở mỹ người nuôi gà thường muốn pha gà Mỹ với một chút gà Peru để cải thiện tính chiến đấu của chúng nên các dòng gà mỹ trông không quá khác nhau như các dòng gà Peru.
Tại Việt Nam hiện nay có ít dòng gà Peru được nhập về, chỉ một số loại chính phù hợp với mục đích của người chơi. Gà Mỹ, gà tre Mỹ, gà jap, gà asil cũng tương đối phổ biến ở trong nước, trong những năm qua đã có nhiều sự lai tạo giữa các dòng gà này với nhau nên gà Peru ở Việt Nam thì thật sự khó để tìm được nguồn cung cấp uy tín cho người mua.
Trên hình là 2 dòng gà Peru mà người nuôi (khách hàng sử dụng máy ấp trứng gà tại Q3, tphcm) đã nuôi từ khá lâu, chúng có sự khác nhau rõ ràng về phần đầu, với những người nuôi không chuyên thì cho rằng con gà mào cờ (hình bên phải) không phải gà Peru. Chính sự đa dạng của loài gà này đã làm cho chúng trở nên phức tạp với người chăn nuôi trên thế giới, vì vậy tên gà Peru không được đưa vào danh sách những giống gà chọi tiêu biểu trên thế giới.
Gà Peru con thường có màu đen, lông bụng trắng, chân đen pha vàng, thịt rất chắc, đó là những nhận định của người nuôi. Tuy nhiên điều đó cũng không chính xác, thực tế gà peru con vẫn có màu lông khác như các hình trên.
Các bạn có thể tìm hiểu thêm các thông tin khác trên những tài liệu khác nhau cả trong nước và nước ngoài để hiểu rõ hiểu sâu hơn về gà Peru. Một chút thông tin ít ỏi được cung cấp cho các bạn trong trang này. Xin chân thành cảm ơn.
